بررسی تاثیر ارزشهای دینی و اخلاقی بر روی بر رفتار شهروند سازمانی
تعداد صفحات :20 و قابل ویرایش
چکیده
در منابع پژوهشهای فراوانی در خصوص رفتار شهروند سازمانی و عوامل تاثیرگذار بر آن موجود است اما تاکنون پژوهشی در مورد تاثیر ارزشهای دینی و اخلاقی بر روی رفتار شهروند سازمانی صورت نگرفته است لذا در این مقاله به بررسی این تاثیر پرداخته شده است. ابتدا 9 ارزش دینی و اخلاقی جهت بررسی مشخص شد. پس از طراحی پرسشنامه و تایید روایی آن و بدست آوردن پایایی آن دادههای مورد نظر از جامعه هدف که شامل: کلیه پرسنل آموزشگاه نظامی جوالائمه (ع)، کارکنان شهرداری منطقه 3 تهران بزرگ، کارکنان شرکت برق منطقهایی منطقه 1 تهران بزرگ و کارگران شرکتی خصوصی جمع آوری شد. نتایج نشان داد عامل عدالت و انصاف بر روی وجدان کاری، حالات روحی و اخلاق نیکو بر روی آداب اجتماعی و حالات روحی بر روی نوعدوستی بیشترین تاثیر را داشتند.
مقدمه:
در همکاری داوطلبانه افراد سعی، کوشش، انرژی و بصیرت خود را برای شکوفایی تواناییهای خود به نفع سازمان ابراز میکنند. رفتار شهروندی سازمانی یک تفکر و ایده است و آن مشتمل بر رفتارهای متنوع کارکنان نظیر، پذیرش و به عهده گرفتن مسوولیت های اضافی، پیروی از قوانین و رویههای سازمان، حفظ و توسعه نگرش مثبت، شکیبایی و تحمل نارضایتی و مشکلات در کار است (غلامحسینی و همکاران، 1389). مفهوم رفتار شهروندی سازمانی به صورت مجموعه ای از رفتارهای داوطلبانه و اختیاری که بخشی از وظایف رسمی فرد نیستند، اما با این وجود توسط وی انجام و باعث بهبود مؤثر وظایف و نقشهای سازمان می شوند، تعریف میشود (مستبصری و نجابی ،1387). رفتار شهروندی سازمانی اولین بار توسط باتمان و ارگان ارائه شد. ارگان رفتار شهروندی کارکنان را به عنوان اقدامات مثبت، فردی، داوطلبانه و فراتر از الزامات سازمانی جهت بهبود بهرهوری و ارتقای اثربخشی تعریف کرده است. تعریف ارگان بر سه ویژگی اصلی رفتار شهروندی تأکید دارد: رفتار داوطلبانه، جنبه سازمانی مزایای این رفتار، ماهیت چند بعدی رفتار شهروندی سازمانی (کوهن و کول، ۲۰۰۴). ارگان پنج بعد را برای رفتار شهروندی سازمانی در نظر گرفته است که شامل جوانمردی، نوعدوستی، آداب اجتماعی، وجدان کاری و نزاکت می شود (اپلبام و همکاران، ۲۰۰۴). در یک فراتحلیل از تحقیقات مربوط به 15 سال اخیر در این زمینه، میزان تأثیر گذاری تعدادی از متغیرها بر ابعاد مختلف رفتار شهروندی سازمانی ترسیم شدند. متغیرهایی که با رفتار شهروندی سازمانی رابطه همساز داشتند، متغیرهای مرتبط با شغل نظیر رضایت مندی شغلی، یکنواختی شغلی و باز خود شغلی (پادساکوف و همکاران، 2015). ارزشهای دینی، به ارزشهایی گفته می شود که معنویت را وارد حیات بشر میسازند و دارای تقدّساند و از طرف دیگر ارزشهایی که صورت دستوری دارند و رفتار و اندیشه را در جهتی خاص سوق می دهند ارزشهای اخلاقی هستند (جرج، 1996). ارزشهای دینی و اخلاقی به معنای زمینه سازی برای شکوفایی استعدادهای انسان مبتنی برآموزه های دینی هستند (قهرمانی فرد و قهرمانی فرد،1389). در زمینه رفتار شهروندی سازمانی تحقیقات فراوانی در منابع مشاهده میشود، مانند: کیم در سال 2006 تحقیقی بر روی کارکنان دولت کره انجام داد و رابطهایی بین رضایت شغلی و رفتار شهروندی پیدا نکرد. گونزالزو و گارانزو در سال 2005 در پژوهشی بر روی 149 پرسنل هتل در چین دریافتند رابطهی مثبتی بین رضایت شغلی و رفتار شهروندی وجود دارد. همچنین وانکسیان و ویوو در سال 2007 دریافتند رابطه ایی بین پست سازمانی، سن و جنسیت با رفتار شهروندی وجود دارد. همچنین لی پین و جانسون (2002)، ویگودا و همکاران (2007) و قلیپور و همکاران (2007) تحقیقات جامعی بر روی مدیریت رفتار شهروندی داشتهاند. با توجه به اهمیت و جایگاه ویژه رفتار شهروند سازمانی و همچنین اهمیت و نقش مفهوم ارزشهای دینی و اخلاقی در سازمانها و زندگی مردم، نبود هیچ تحقیقی در خصوص تاثیر ارزشهای دینی و اخلاقی بر رفتار شهروند سازمانی در سطح کارکنان نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران (نزاجا) انجام پژوهشی در این زمینه بسیار ضروری است. در این راستا این مطالعه با هدف بررسی تاثیر ارزشهای دینی و اخلاقی موثر در محیط کار بر رابطه رفتار شهروندی سازمانی چهار اداره منتخب انجام شده است.
