مسئولیت پرسنل نیروهای مسلح در خصوص تیراندازی

مسئولیت پرسنل نیروهای مسلح در خصوص تیراندازی درحین انجام وظیفه یا به سبب انجام وظیفه
نوع فایل: word (قابل ویرایش)
تعداد صفحات : 186 صفحه

نظم و امنیت لازمه ادامه حیات هر حکومتی می باشد و از جمله اهداف اصلی هر حکومتی، استقرار نظم و امنیت در جامعه به منظور پاسداری از هنجارهای اجتماعی و تامین آسایش فردی وعمومی افراد جامعه است. بنا براین سلاح، یکی از تجهیزات لاینفک می باشد که برای اجرای نظم و امنیت در اختیار پرسنل نیروهای مسلح در اجرای ماموریت های ذاتی قرارداده می شود، و پرسنل وظیفه دارند تا در چار چوب قوانین و مقررات در مصاف با اخلال گران امنیت با استفاده از آن اقدام نمایند.درحالت استفاده از سلاح و تیراندازی به سمت افراد و وسایل نقلیه،که نتایجی همچون قتل ، جرح و ایراد خسارت را به همراه دارد.اگر مامورتیرانداز رعایت ضوابط و مقررات قانونی را در تیراندازی خود ننماید، مسئولیت های کیفری و مدنی ناشی از آنرا باید بپذیرد و در صورتی که برابر ضوابط و مقررات قانونی تیراندازی نماید از هر گونه مسئولیت کیفری و مدنی مبرا خواهد بود، و چنانچه فرد مقتول یا مجروح یا زیان دیده مقصر نباشد. پرداخت دیه و جبران خسارت از بیت المال بر عهده دولت و سازمان های زیربط می باشد و اگر چنانچه افراد دیگری مقصر باشند، در این خصوص مسئول خواهند بود. در حقوق کیفری ایران به منظور حفظ نظم و امنیت از زمان دوره قاجاریه تاکنون قوانین و مقرراتی چند در خصوص برخورد با اخلال گران در نظم و امنیت وضع گردیده و نحوه استفاده از سلاح برای پرسنل مشخص شده ولی در خصوص تعیین مسئولیت دقیق آنان چارچوب دقیق و مشخصی وجود ندارد و محاکم با توجه به کیفیت هر پرونده اتخاذ تصمیم می نمایند. در این تحقیق با بررسی قوانین ، مقررات ، دیدگاه های حقوقی ، آرای محاکم و دیوان عالی کشور و با تطبیق آنها بادرنظرگرفتن اوضاع و احوال موجود، سعی بر آن است تا حدود و ثغور مسئولیت پرسنل تیرانداز رامشخص و با کم رنگ کردن اختلافات فاحش از طریق پیشنهاد، حذف یا اصلاح برخی مواد قانونی،گامی در جهت امنیت قضایی و دستیابی به عدالت اجتماعی برداشته شود.
واژگان کلیدی :پرسنل تیرانداز ، سلاح ، امنیت، مسئولیت کیفری
فهرست مطالب
چکیده 1
مقدمه 2
الف)تعریف مساله و بیان اهمیت آن 2
ب)سئوالات تحقیق 3
ج)فرضیه های تحقیق 3
د)هدفهای تحقیق 4
ه)کاربرد تحقیق 4
و)پیشینه و ساختار تحقیق 5
بخش اول: مبانی نظری مسئولیت پرسنل تیرانداز در حین انجام وظیفه یا به سبب انجام وظیفه 6
فصل اول: مفاهیم اقسام و پیشینه پرسنل تیرانداز و مسئولیت آنان 7
مبحث اول: مفاهیم و اقسام مسئولیت پرسنل تیرانداز 7
گفتار اول: مفهوم مسئولیت و پرسنل و سلاح 7
۱-مفهوم مسئولیت 7
۱-۱٫مفهوم لغوی مسئولیت 7
۲-۱٫مفهوم اصطلاحی مسئولیت 8
۲-مفهوم مامورین 8
۱-۲٫مفهوم لغوی مامورین 8
۲-۲٫مفهوم اصطلاحی مامورین 9
۳-مفهوم سلاح 9
۱-۳٫مفهوم لغوی سلاح 9
۲-۳٫مفهوم اصطلاحی سلاح 9
گفتار دوم: اقسام مسئولیت 10
۱-مسئولیت کیفری 10
۲-مسئولیت مدنی 10
۳- مسئولیت قراردادی 11
۴- مسئولیت اخلاقی 12
گفتار سوم: اقسام پرسنل تیرانداز 12
۱-مامورین مسلح نظامی 13
۲-مامورین مسلح غیر نظامی 14
گفتار چهارم:وجه افتراق تیراندازی مامورین در حین انجام وظیفه و یا به سبب انجام وظیفه 14
مبحث دوم:پیشینه تقنینی مسئولیت مامورین تیرانداز در حین انجام وظیفه و یا به سبب انجام وظیفه 15
گفتار اول: قوانین و مقررات قبل از انقلاب اسلامی 15
۱-قانون تشکیل ایالات و ولایات و دستورالعمل حکام مصوب ۱۴ ذیقعده ۱۳۲۵ ه.ق 15
۲-نظامنامه اداره نظمیه هیات وزرای نظام دولت مصوب ۱۳۳۳ ه.ق 17
۳-لایحه قانونی راجع به تشدید مجازات سارقین مسلح که وارد منزل یا مسکن اشخاص
می شوند مصوب ۲۵ خردادماه ۱۳۳۳ ه.ش 17
۴- ماده واحده قانون اجازه حمل و استعمال اسلحه به نگهبان بانکها مصوب ۱۳۵۰ ه.ش 18
۵- قانون تشکیل گارد صنعت نفت مصوب ۱۳۵۱ مجلس شورای ملی 19
گفتار دوم: قوانین و مقررات پس از انقلاب اسلامی 20
۱-آیین نامه پاسداری نیروهای مسلح مصوب ۱۳۶۰ 20
۲-آیین نامه قانونی و مقررات اجرای سازمان زندانها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور
مصوب ۱۳۶۴ 21
۳-قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰ 21
۴-قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح مصوب ۱۳۷۱ 21
۵-قانون بکارگیری سلاح توسط نیروهای مسلح در موارد ضروری مصوب ۱۳۷۳ 21
۶-دستورالعمل خدمتی گارد محیط زیست مصوب ۱/۱/۱۳۷۵ 22
۷-آیین نامه اجرایی موضوع ماده ۱۵ قانون بکارگیری سلاح توسط مامورین نیروهای
مسلح در موارد ضروری مصوب ۱۳/۶/۱۳۷۹ هیات وزیران 22
۸-آیین نامه اجرایی بند ۵ ماده ۳ قانون بکارگیری سلاح توسط مامورین نیروهای مسلح
در موارد ضروری مصوب ۳۰/۴/۱۳۸۱ هیات وزیران 22
۹-قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح مصوب ۹/۱۰/۱۳۸۲ 23
۱۰-آیین نامه اجرایی سازمان زندانها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور مصوب ۱۳۸۴
ریاست قوه قضائیه. 24
گفتار سوم: مقررات و اصول حاکم بر تیراندازی 25
۱-اصول ضرورت تیراندازی 25
۲-اصل تحذیر یا دادن هشدار لازم 26
۳-اصل تناسب در تیراندازی در حین انجام وظیفه 28
فصل دوم-مباحث و ویژگیهای مربوط به سلاح مامورین تیرانداز 30
مبحث اول: انواع سلاح،ویژگی و شرایط استفاده از آن 30
گفتار اول- انواع سلاح 30
۱-سلاح سرد جنگی 31
۲-سلاح شکاری 31
گفتار دوم-حق یا تکلیف بودن استفاده از سلاح 33
۱-بیان مقررات قانونی 33
۲-حق یا تکلیف بودن موضوع 34
گفتار سوم- شرایط لازم جهت بکارگیری سلاح 35
۱-سلامت جسمانی و روانی متناسب با ماموریت محوله 35
۲-فراگرفتن آموزشهای لازم در راستای ماموریت محوله 36
۳-تسلط کامل در بکارگیری سلاح واگذار شده 36
۴-آشنایی کامل به قانون و مقررات مربوط به بکارگیری سلاح 36
مبحث دوم: جایگاه پرسنل تیرانداز در حین انجام وظیفه یا به سبب انجام وظیفه در
قلمرو عوامل موجهه جرم 38
گفتار اول-تکالیف فرماندهان و مامورین 38
۱-تکالیف فرماندهان در قبال مامورین 38
۲-تکالیف پرسنل تیرانداز در قبال فرمانده 41
گفتار دوم-حکم قانون و امر آمر قانونی 42
۱-حکم قانون 44
۲-امر آمر قانونی 46
۳- مسایل مربوط به غیر قانونی بودن آمر و اوامر غیر قانونی 47
گفتار سوم- دفاع مشروع 51
۱-شرایط تجاوز یا تعرض به شخص مورد تجاوز 53
۲-شرایط دفاع 54
بخش دوم: مبانی عملی مسئولیت مامورین تیراندازدر حین انجام وظیفه و یا به سبب انجام وظیفه 56
فصل اول: شرایط اختصاصی و موارد مجاز تیراندازی توسط پرسنل در حین انجام وظیفه 57
مبحث اول: تیراندازی در دفاع از خود و دیگران و دستگیری مجرمین 57
گفتار اول-دفاع از خود در برابر مهاجمین مسلح و غیر مسلح 57
۱-دفاع از خود در برابر مهاجمین مسلح 58
۲-دفاع از خود در برابر مهاجمین غیر مسلح 58
گفتار دوم- دفاع از دیگران در برابر مهاجمین 59
۱-دفاع از جان دیگران در برابر مهاجمین 59
۲-دفاع از مال و عرض و ناموس و یا آزادی تن دیگران 59
گفتار سوم- تیراندازی بمنظور دستگیری مجرمین 60
۱-دستگیری سارق 60
۲- دستگیری قاطع الطریق 60
۳-دستگیری عامل ترور 60
۴-دستگیری عامل تخریب 61
۵-دستگیری عامل انفجار 62
مبحث دوم: تیراندازی بمنظور استقرار نظم و امنیت، توقف وسایل نقلیه و توقیف زندانیان متواری 64
گفتار اول- تیراندازی بمنظور استقرار امنیت و نظم 64
۱-تیراندازی برای حفظ اماکن انتظامی 64
۲-تیراندازی برای حفظ سلاح مامور 65
۳-تیر اندازی برای حفظ اماکن حیاتی و حساس 66
۴- تیراندازی برای جلوگیری از تردد غیر مجاز از مرزها 68
۵- بکارگیری سلاح در راهپیمایی های غیر قانونی و شورش غیر مسلحانه 70
۶-بکارگیری سلاح در راهپیمایی ها و ناآرامی ها وشورش های مسلحانه توسط پرسنل تیرانداز 73
گفتار دوم-تیراندازی بمنظور توقف وسایل نقلیه 75
۱-قراین معتبر 77
۲-دلایل معتبر 77
۳- اطلاعات موثق 78
۴- شرایط تیراندازی بمنظور متوقف کردن وسایل نقلیه 79
۱-۴٫وسیله نقلیه مسروقه باشد 79
۲-۴٫وسیله نقلیه حامل افراد متواری باشد 79
۳-۴٫وسیله نقلیه حامل اموال مسروقه باشد 81
۴-۴٫وسیله نقلیه حامل قاچاق باشد 81
۵-۴٫وسیله نقلیه حامل مواد مخدر باشد 83
۶-۴٫وسیله نقلیه حامل سلاح و مهمات غیر مجاز باشد 85
گفتار سوم-تیراندازی به منظور توقیف زندانیان و بازداشتی های متواری 91
۱-زندان،بازداشتگاه و انواع آن 91
۲-مقررات و شرایط مربوط به این تیراندازی 92
نتیجه گیری 99
فصل دوم: وظایف و پیامدهای تیرندازی مامورین مسلح 100
مبحث اول: وظایف مامورین مسلح 100
گفتار اول- وظایف مامورین قبل از تیراندازی 100
۱-گزارش بیماری جسمانی یا روانی خود به فرمانده 100
۲-گزارش عدم آموزش یا ضعف آموزش به فرمانده 100
۳-احراز حق تیراندازی مطابق قانون 101
۴-احراز ضرورت تیراندازی مطابق قانون 101
۵-دادن ایست و اخطار 101
گفتار دوم- وظایف مامورین هنگام تیراندازی 102
۱-رعایت اصل تناسب در تیراندازی 102
۲-هدف قرار دان پا در هنگام تیراندازی 102
۳-مراقبت در جهت عدم آسیب رساندن به اشخاص ثالث 103
گفتار سوم- وظایف مامورین پس از تیراندازی 103
۱-مواظبت و مراقبت از حال مجروحین 103
۲-حفظ صحنه 103
۳-تنظیم صورتجلسه در خصوص ماوقع 104
مبحث دوم: پیامدهای حقوقی تیراندازی 104
گفتار اول- مسئولیت مدنی مامورین 104
۱-مسئولیت مدنی مامورین از منظر قوانین 104
۲-مسئولیت مدنی مامورین از منظر آراء محاکم دیوان عالی کشور 106
۳-مسئولیت مدنی مامورین از نظر دیدگاه های حقوقی 107
گفتار دوم- مسئولیت کیفری مامورین 114
۱-مسئولیت کیفری مامورین از منظر قوانین 114
۱-۱٫تیراندازی غیر قانونی عمدی 114
۲-۱٫تیراندازی های غیرقانونی شبه عمدی 121
۳-۱٫تیراندازی های غیر قانونی خطای محض 123
۲-مسئولیت کیفری مامورین تیرانداز از منظر آراء محاکم دیوان عالی کشور 124
۱-۲٫تیراندازی های غیر قانونی عمدی 124
۲-۲٫تیراندازی های غیرقانونی شبه عمدی 125
۳-۲٫تیراندازی های غیر قانونی خطای محض 126
۳-مسئولیت کیفری مامورین تیرانداز از منظر دیدگاه های حقوقی 127
۱-۳٫دیدگاه های حقوقی در تیراندازی های غیر قانونی عمدی 127
۲-۳٫دیدگاه های حقوقی در تیراندازی های غیر قانونی شبه عمدی 130
۳-۳٫دیدگاه های حقوقی در تیراندازی های غیر قانونی خطای محض 134
گفتار سوم- زوال مسئولیت مامورین و تحقق مسئولیت دولت و مراجع ذیربط و دیگران 135
۱-زوال مسئولیت مامورین از منظر قوانین 135
۱-۱٫قانون مجازات اسلامی 135
۲-۱٫قانون بکارگیری سلاح در موارد ضروری 136
۳-۱٫قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح 137
۲-زوال مسئولیت مامورین تیرانداز از منظر آراء محاکم و دیوان عالی کشور 137
۱-۲٫زوال مسئولیت مامورین تیرانداز و زوال مسئولیت دولت و مراجع ذیربط 137
۲-۲٫زوال مسئولیت مامورین تیرانداز و تحقق مسئولیت دولت و مراجع ذیربط 137
۳-۲٫زوال مسئولیت مامورین تیرانداز و تحقق مسئولیت دیگران 138
۳-زوال مسئولیت مامورین تیرانداز و تحقق مسئولیت دولت و مراجع ذیربط و دیگران از منظر دیدگاههای حقوقی 139
۱-۳٫زوال مسئولیت مامورین 139
۲-۳٫زوال مسئولیت مامورین تیرانداز و تحقق مسئولیت دولت و مراجع ذیربط 141
۳-۳٫زوال مسئولیت مامورین تیرانداز و تحقق مسئولیت دیگران 142
نتیجه گیری 145
پیشنهادات 148
پیوست ها 150
منابع و ماخذ 185