تشریفات دادرسی در حقوق ایران و دیوان بین المللی دادگستری

بررسی تطبیقی تشریفات دادرسی در حقوق ایران و دیوان بین المللی دادگستری

نوع فایل: word (قابل ویرایش)
تعداد صفحات : 149 صفحه

چکیده
دادرسی عادلانه، یکی از مسایل بنیادی برای حاکمیتِ قانون، عدالت و حقوق بشر به شمار می رود؛ زیرا عدالت، حق است و نباید برخلاف آن عمل کرد. هرگاه چنین شود، بی عدالتی، بیدادگری و نادیده گرفتن حقوقِ شهروندی را در پی خواهد داشت. عدالت، با مفهوم احترام به حقوق، رابطۀ تنگاتنگی دارد. در حقیقت، عدالت، رفتار مطابق قانون است؛ پس بی عدالتی، رفتار مخالف قانون و نقض حقوق بشر است. هدف از تشریفات دادرسی حل و فصل اختلافات ما بین اشخاص است و برای رسیدن به این حق آئین دادرسی اصول و تشریفات و قواعدی دارد که سعی قانونگذار اصولاً بر این است که این اصول و تشریفات در جهت عدالت و پایش حق باشد. لذا برای رسیدن به این هدف ، یک سری قواعد و مقررات و روش هایی از سوی قانونگذار معین و مقرر گشته است که اصحاب دعوا و قاضی دادگاه و سایر دست اندر کاران قضایی مثل مسئولین دفاتر و مامورین ابلاغ باید طبق آنها اقدام نمایند. عدم رعایت تشریفات و آئین دادرسی یا بی اطلاعی از مقررات آن، چه بسا سبب از بین رفتن حق مسلمی شود. اقامه صحیح دعوا برای احقاق حق و دفاع درست در برابر دعوای باطل، بدون تسلط بر قواعد و تشریفات دادرسی امکان پذیر نیست. دیوان بین المللی دادگستری رکن قضایی اصلی نظام ملل متحد است این دادگاه در طول فعالیت خود به درستی ثابت نموده است که دیوانی جهانی است و نقش مهمی در توسعه و پیشرفت حقوق بین الملل داشته است، بنابراین بررسی و تحلیل آیین رسیدگی دادگاه جهانی و مطابقت آن با تشریفات دادرسی ایران امری لازم و ضروری می باشد.
واژگان کلیدی: تشریفات دادرسی، آیین دادرسی، دادرسی عادلانه، اصول دادرسی، دیوان بین المللی دادگستری
فهرست مطالب
فصل اول: کلیات 1
مقدمه 2
گفتار اول: بیان مسئله 2
گفتار دوم: فرضیه ها 4
گفتار سوم: اهداف تحقیق 4
گفتار چهارم: ضرورت و اهمیت پژوهش 5
گفتار پنجم: تعاریف نظری 5
گفتار ششم: قلمرو پژوهش 6
بند اول: قلمرو زمانی پژوهش 6
بند دوم: قلمرو تحقیق از بعد موضوع 6
گفتار هفتم: جنبه نوآوری و جدید بودن تحقیق 7
گفتار هشتم: روش شناسی تحقیق 7
بند اول: ابزارگردآوری اطلاعات 7
بند دوم: روش تجزیه وتحلیل اطلاعات 7
گفتار نهم: مدل مفهومی پژوهش 7
گفتار دهم: کلیاتی درباره آئین دادرسی مدنی در ایران 8
گفتار یازدهم: کلیاتی درباره آئین دادرسی دیوان بین المللی دادگستری لاهه 8
گفتار دوازدهم: ساختار کلی پایان نامه 9
جمع بندی فصل اول 10
فصل دوم : ادبیات و پیشینه پژوهش 11
مقدمه 12
بخش اول: تشریفات دادرسی در ایران 12
گفتار اول: تعریف آیین دادرسی 12
گفتار دوم: ایرادات تعریف آئین دادرسی مدنی 13
گفتار سوم: دادرسی بدون تشریفات 14
گفتار چهارم: محتوای آیین دادرسی مدنی 16
گفتار پنجم: فایده آیین دادرسی مدنی 16
گفتار ششم: معیار تمییز اصول دادرسی از تشریفات دادرسی 18
گفتار هفتم: تمییز استانداردهای دادرسی از تشریفات دادرسی 19
گفتار هشتم: تشریفات زدایی از دادرسی و آیین آن 22
بند اول: مفهوم تشریفات زدایی و حدود آن(متن نیاز به اصلاح دارد) 22
بند دوم: نمونه هایی از تشریفات زدایی مادی در حقوق ایران 24
گفتار نهم: منابع‌ آیین‌ دادرسی‌ در اسلام‌ 26
بند اول: قرآن 26
بند سوم: منابع دیگر 26
گفتار دهم: تعریف و تشخیص مقررات تشریفاتی و مصادیقی از آن 27
گفتار یازدهم: خصوصیات قوانین آیین دادرسی مدنی 28
گفتار دوازدهم: مفهوم سوء استفاده از تشریفات دادرسی 29
گفتار سیزدهم: تحولات دادرسی در ایران 30
گفتار چهاردهم: مواعد دادرسی در دعاوی حقوقی 32
بند اول: مواعد قانونی 32
بند دوم: مواعد قضایی 33
گفتار پانزدهم: تجدید مواعد دادرسی 34
بند اول: تجدید مواعد قانونی 34
بند دوم: تمدید مواعد قضایی 42
گفتار شانزدهم: صلاحیت دادگاه ها 43
بند اول: صلاحیت 43
بند دوم: اختلاف در صلاحیت 44
گفتار هفدهم: روندهای سیاست خارجی جمهوری ایران 45
بند اول: تقویت رویکرد به مبانی دینی و گفتمان انقلاب اسلامی (اندیشه های امام و رهبری) به ویژه در نسل سوم انقلاب: 45
گفتار هجدهم: روند احساس نقش تاریخی در مناسبات بین المللی و منطقه ای پس از بیداری اسلامی و نهضت ضدسرمایه داری 48
گفتار نوزدهم: کاربست واقع گرایی نو کلاسیک برای تحلیل سیاست خارجی ایران 49
بند اول: الگو و فرآیند تصمیم گیری 49
بند دوم: منافع و اهداف ملی 50
بند سوم: منابع و عوامل تعیین کننده 52
بند چهارم: رفتار سیاست خارجی 54
نتیجه گیری: 55
بخش دوم: آئین دادرسی در دیوان بین المللی دادگستری 57
گفتار اول: سازمان دیوان بین المللی دادگستری لاهه 57
گفتار دوم: تشکیلات اداری دیوان بین المللی دادگستری 59
بند اول: دفتر دادگاه (یا دبیر خانه دادگاه) 59
بند دوم: وظایف دبیرخانه 59
بند سوم: مدیر و معاون دفتر و کارکنان دفتر 60
بند چهارم: کمیته‌های دیوان، کارشناسان و ارزیاب‌ها 61
بند پنجم: مسائل مالی دیوان و مصونیت‌های قضات و همکاران اداری 62
گفتار سوم: صلاحیت دیوان بین المللی دادگستری لاهه 63
گفتار چهارم: آیین دادرسی دیوان بین المللی دادگستری 71
بند اول: شیوه‌ی ثبت دادخواست و قابل قبول بودن دعاوی 72
بند دوم: رسیدگی 73
بند سوم: ایرادات مقدماتی 76
بند چهارم: ورود ثالث 77
بند پنجم: احکام دیوان 77
بند ششم: تفسیر آرای دیوان 78
بند هفتم: اعاده دادرسی 78
بند هشتم : آئین دادرسی آراء مشورتی 79
بند نهم: ضمانت اجراء آراء ترافعی دیوان 79
بند دهم: ضمانت اجرای قراهای موقت دیوان 84
بند یازدهم: جلسات و شورهای داخلی دیوان و صدور رأی 85
بنددوازدهم: پایان رسیدگی 85
گفتار پنجم: جایگاه دیوان در نظام حقوقی بین‎المللی 86
گفتار ششم: صلاحیت دیوان بین المللی دادگستری 90
بند اول: صلاحیت ترافعی 90
بند دوم: صلاحیت مشورتی 92
گفتار هفتم: مبنای صلاحیت دیوان (مجاری رضایت دولت ها) 94
نتیجه گیری 98
بخش سوم: رابطه ایران و دیوان بین المللی دادگستری 98
گفتار اول: جمهوری اسلامی ایران و سازمان‌های بین‌المللی 99
گفتار دوم: پرونده های ایران در دیوان بین‎المللی دادگستری 99
بند اول: قضیه نفت ایران و انگلیس (۱۹۵۱-۱۹۵۲) 99
الف) استدلال های دولت انگلستان: 100
ب) استدلال های دولت ایران: 100
ج) نظرات دیوان: 101
د): نتیجه گیری 103
بند دوم: قضیه کارکنان دیپلماتیک و کنسولی ایالات متحده در تهران(۱۹۸۱–1979) 103
الف) استدلال آمریکا 104
ب) استدلال ایران 105
ج) نظرات دیوان 105
د) نتیجه گیری 106
بند سوم: سانحه هوایی ۳ ژولای ۱۹۸۸ (‌1996-1989 ) 106
الف) استدلال آمریکا 107
ب) استدلال ایران 108
ج) نظرات دیوان 111
د) نتیجه گیری 111
بند چهارم: قضیه سکوهای نفتی (۲۰۰۳ـ۱۹۹۲) 114
الف) استدلال آمریکا 114
ب) استدلال ایران 115
ج) نظرات دیوان 116
د) نتیجه گیری 118
جمع بندی فصل دوم 121
فصل سوم نتیجه گیری و پیشنهاد ها 122
مقدمه: 123
گفتار اول: آزمون فرضیه ها 123
گفتار دوم: نتیجه گیری 129
گفتار سوم: پیشنهادها 133
منابع و مواخذ 135