بررسی تطبیقی مرحله تحت نظردرآیین دادرسی کیفری ایران و فرانسه
نوع فایل: word (قابل ویرایش)
تعداد صفحات : 118 صفحه
چکیده
تحت‌نظر ناظر به مرحله‌ای از فرایند دادرسی کیفری است که مظنون به ارتکاب جرم در بازداشت نیروهای پلیس به سر می‌برد و به نوعی آزادی او برای مدتی(حداکثر تا ۲۴ ساعت) به مخاطره می‌افتد. این مرحله به دلیل شرایط خاص حاکم برآن نسبت به حقوق مظنون به ارتکاب جرم اهمیت بسیاری دارد. به منظور اعمال حقوق از سوی هر شخصی، ضروری است وی از موجودیت این حقوق مطلع گردد. بنابراین عدالت اقتضاء می‌کند که ضابطین و دستگاه عدالت کیفری، حقوق اولیه شخص را به وی اطلاع دهند تا بتواند با اطلاع از حقوق خود از تضییع حق خویش جلوگیری نماید.
در حال حاضر مقررات مربوط به تحت‌نظر در حقوق فرانسه در مقایسه با حقوق ایران به تفصیل و با دقت لازم تدوین شده و به وضوح می‌توان گفت که قانون‌گذار ایران در قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۷۸ اهتمام چندانی به وضعیت فرد در این مرحله نداشته و بسیاری از تضمین‌های لازم را پیش‌بینی نکرده است. قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲، نوآوری‌های ارزشمندی را پایه‌ریزی کرده و از محاسن آن این است که برای حقوق شخص تحت‌نظر حقوقی در نظر گرفته و میان فرد بازداشتی و تحت‌نظر قائل به تفکیک شده است اما به نظر می‌رسد تمامی ساز و کارهای قانونی آن‌گونه که در قانون فرانسه وجو دارد مد نظر نبوده و حتی مطابق برخی نظرات قضایی، تحت‌نظر به عنوان یک مرحله در فرایند دادرسی کیفری پذیرفته نشده است. در مقابل، مقنن فرانسوی ضمن پذیرش استثنائاتی درباره حقوق مظنون در موارد خاص، تشریفات و حقوق مشخصی را برای همه مظنونان در نظر گرفته است. به‌ویژه قانون مصوب ۱۴ آوریل ۲۰۱۱، تحولی گسترده را در قوانین مربوط به تحت‌نظر در قانون آیین دادرسی کیفری فرانسه ایجاد نموده است. در این قانون سعی بر آن است تا بسیاری از موضوعات مرتبط با حقوق مظنون، متناسب با شرایط جدید بازنگری شده و به خصوص استثنائات متعددی، متناسب با شدت جرم ارتکابی یا ضرورت‌های تحقیق نسبت به مقررات سابق تدوین شود.
واژگان کلیدی : تحت‌نظر، حقوق شخص تحت‌نظر، آیین دادرسی کیفری، حقوق ایران، حقوق فرانسه
فهرست مطالب
چکیده 1
فصل اول : کلیات تحقیق ۲
۱-۱- مقدمه ۳
۱-۲- بیان مسئله 6
۱-۳- سوالات تحقیق 7
۱-۴- ضرورت انجام تحقیق 7
۱-۵- اهداف تحقیق 8
۱-۶- فرضیه‌ها 8
۱-۷-پیشینه تحقیق ۹
۱-۸- تعریف اصطلاحات ۱۲
۱-۹- روش تحقیق ۱۳
۱-۱۰- روش گردآوری اطلاعات ۱۳
۱-۱۱- ابزار گردآوری اطلاعات ۱۳
۱-۱۲- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات 14
۱-۱۳- ساختار پژوهش ۱۴
فصل دوم : مفاهیم، مبانی و تاریخچه ۱۵
۲-۱- مفاهیم ۱۶
۲-۱-۱- حقوق بشر۱۶
۲-۱-۲- حق آزادی ۲۰
۲-۱-۲-۱- آزادی در اعلامیه جهانی حقوق بشر 23
۲-۱-۲-۲- آزادی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ۲۵
۲-۱-۳- قرار بازداشت موقت در ایران ۲۷
۲-۱-۳-۱- مقایسه قرار بازداشت موقت در قانون آ.د.ک ۱۳۷۸ و ۱۳۹۲ ۳۰
۲-۱-۳-۱-۱- شرایط صدور قرار بازداشت موقت 30
۲-۱-۳-۱-۲- مدت بازداشت موقت ۳۵
۲-۱-۳-۲- تفاوت دستگیری و بازداشت موقت ۳۶
۲-۱-۴- تمیز متهم و مظنون ۳۹
۲-۱-۵- مرحله تحت‌نظر ۴۰
۲-۱-۶- شخص تحت‌نظر ۴۲
۲-۱-۷- تمیز بین تحت‌نظر و قرار بازداشت موقت ۴۵
۲-۲- تاریخچه و مبانی 48
۲-۲-۱- حقوق شخص تحت‌نظر در حقوق کیفری ایران ۴۸
۲-۲-۲- حقوق شخص تحت‌نظر در اندیشه های اسلامی ۵۱
۲-۲-۳- حقوق شخص تحت‌نظر در اسناد بین‌المللی(فراملی) ۵۴
فصل سوم : حقوق شخص تحت‌نظر در آیین‌دادرسی‌کیفری ایران و فرانسه 57
۳-۱- حق اطلاع از موضوع اتهام 58
۳-۲- حق اطلاع رسانی به نزدیکان ۶۳
۳-۳- حق سکوت ۶۷
۳-۴- حق معایته پزشک ۷۳
۳-۵- حق داشتن مترجم 77
۳-۶- حق داشتن وکیل ۸۰
۳-۶-۱- مبانی قانونی حق داشتن وکیل در قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۷۸ و ۱۳۹۲ 81
فصل چهارم : مدت تحت‌نظر در آیین دادرسی کیفری ایران و فرانسه ۸۹
۴-۱- مدت تحت‌نظر 90
۴-۱-۱- مدت عادی تحت‌نظر ۹۵
۴-۱-۲- افزایش استثنائی مدت تحت‌نظر ۹۵
۴-۱-۲-۱- تمدید اولیه مدت تحت‌نظر ۹۶
۴-۱-۲-۲- تمدید استثنائی مدت تحت‌نظر در جرایم باندی و سازمان یافته 97
۴-۱-۲-۳- تمدید استثنائی و فوق‌العاده مدت تحت‌نظر در جرایم تروریستی ۹۷
فصل پنجم : نتیجه گیری ۹۹
۵-۱- نتیجه گیری 100
۵-۴- پیشنهادها 103
منابع و مأخذ ۱۰۴
چکیده انگلیسی ۱۰۹
