بررسی قرارداد اختیار معامله

پایان نامه بررسی قرارداد اختیار معامله
نوع فایل: Word و (قابل ویرایش)
تعداد صفحات : 214 صفحه

چکیده
قرارداد اختیار معامله یکی از انواع ابزارهای مالی محسوب می شود که به تازگی در بازار سرمایه کشور ایران وارد شده است ، قرارداد اختیار معامله توافقی است که موضوع آن انتقال حق خرید یا فروش کالای معین با قیمت و تاریخی معلوم در قبال دریافت وجه به شخص دیگر است این قرارداد مشابه برخی از نهادهای حقوق تجارت و مدنی در ایران می باشد اما باتمامی آنها متفاوت است در سایر نهادهای فوق بحث قیمت اختیار وجود ندارد . قرارداد اختیار معامله در بند ۱۱ماده ۱ قانون جدید بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب آذر ماده سال ۱۳۸۴ به شکل صریح وارد شده است اما تعریفی از آن توسط قانون گذار ارائه نشده و بحث از ماهیت حقوقی این قرارداد نیز مسکوت مانده است به همین سبب در این راستا سعی شده تا مفهوم قرارداد اختیار معامله ، اوصاف ، ماهیت و آثارحقوقی این قرارداد را مورد توجه قراردهیم که به نظر می رسد مناسب تر این باشد که اوراق اختیار معامله به جهت ماهیتی در زمره عقد صلح قرار گیرد. در پایان نیز این قرارداد را با انواع ابزارهای مشتقه مالی از جمله قراردادهای آتی خاص، قراردادهای آتی و قرارداد های معاوضه مقایسه می نمائیم تا سبب آشنایی بیشتر با این قرارداد و در نهایت توسعه هر چه بیشتر بازار سرمایه گردد.
واژگان کلیدی : ابزارهای مشتقه مالی ، قرارداد اختیار معامله ، قراردادهای آتی خاص ، قراردادهای آتی ، قراردادهای معاوضه
فهرست مطالب
چکیده 1
مقدمه: 2
دلیل اهمیت قرارداد اختیار معامله: 3
ضرورت انجام تحقیق: 3
علت انتخاب موضوع: 4
مسئله اساسی تحقیق : 4
سؤالات پژوهش : 5
فرضیات تحقیق: 5
روش انجام تحقیق: 6
پیشینه تحقیق: 6
ساختار کلی مطالب : 7
فصل اول
مفهوم و ماهیت قرارداد اختیار معامله
مبحث اول: تاریخچه 10
گفتار اول: تاریخچه در جهان 10
بند اول: تعریف و تاریخچه ای از بورس اوراق بهادار 11
الف: تعریف بورس اوراق بهادار 11
ب: تاریخچه بورس اوراق بهادار در جهان 12
بند دوم: تعریف و تاریخچه ای از اوراق مشتقه 13
الف: تعریف اوراق مشتقه 13
ب: تاریخچه اوراق مشتقه در جهان 15
بند سوم: تعریف و تاریخچه از قرارداد اختیار معامله 16
الف: تعریف قرارداد اختیار معامله 16
ب: تاریخچه قرارداد اختیار معامله در جهان 16
گفتار دوم: تاریخچه در ایران 17
بند اول: تاریخچه بورس اوراق بهادار در ایران 17
الف: دوره نخست (۱۳۵۷ – 1346) 17
ب: دوره دوم (۱۳۶۷ – 1358) 18
ج: دوره سوم ۱۳۸۳ – 1368 18
د: دوره چهارم از سال ۱۳۸۴ تاکنون 18
بند دوم : تاریخچه اوراق مشتقه در ایران 18
بند سوم: تاریخچه قرارداد اختیار معامله در ایران 19
مبحث دوم: مفهوم قرارداد اختیار معامله 19
گفتار اول : تعریف لغوی و اصطلاحی از قرارداد اختیار معامله 20
بنداول: تعریف لغوی قرار اختیار معامله 20
بنددوم: تعریف اصطلاحی قرارداد اختیار معامله 20
الف: تعاریف مختلف از قرارداد اختیار معامله 21
ب: قرارداد اختیار معامله در تعریف نهایی 23
گفتار دوم: ابزارهای مالی قابل معامله در دو بورس اوراق بهادار تهران 25
بند اول: انواع ابزارهای مالی قابل معامله در بازار بورس اوراق بهادار تهران 26
الف: سهام عادی 26
ب: حق تقدم خرید سهام 26
ج: اوراق مشارکت 26
د: اوراق آتی سهام 27
ه: اوراق اختیار فروش تبعی 27
بند دوم: اوراق اختیار فروش تبعی در بازار سرمایه ایران 27
الف: اصطلاحات مهم 28
ب: سازوکار اوراق اختیار فروش تبعی 31
ج: فرآیند اعمال « اوراق اختیار فروش تبعی » 31
مبحث سوم: ماهیت حقوقی قرارداد اختیار معامله 33
گفتار اول: قرارداد اختیار معامله مصداق عقد بیع 34
بنداول: موضوع عقد بیع از دیدگاه فقه 34
بند دوم: موضوع عقد بیع از دیدگاه حقوق 35
بند سوم: بیع اربون و قرارداد اختیار معامله 36
بندچهارم: بیع خیاری و قرارداد اختیار معامله 37
گفتار دوم: قرارداد اختیار معامله مصداق عقد بیع ، وکالت و قولنامه 37
بنداول: قرارداد اختیار معامله مصداق قرارداد بیمه 38
الف: اصول حاکم بر قرارداد بیمه 38
ب: موضوع قرارداد بیمه 39
ج: اشتراک و افتراق قرارداد بیمه با اختیار معامله 40
بند دوم: قرارداد اختیار معامله و عقد وکالت 41
بند سوم: قرارداد اختیار معامله و قولنامه 42
گفتار سوم: قرارداد اختیار معامله به عنوان مصداق عقد صلح 43
بند اول: تعریف عقد صلح 44
بند دوم: ویزگی های عقد صلح 45
الف: صلح ابتدایی 45
ب: استقلال عقد صلح 45
ج: گستره موضوع عقد صلح 45
بند سوم: صلح اختیار معامله در بازار اولیه 46
بند چهارم: صلح اختیار معامله در بازار ثانویه 47
بند پنجم: قابل صلح بودن اختیار خرید و فروش 48
مبحث چهارم: اوصاف ، ارکان و اقسام قرارداد اختیار معامله 48
گفتار اول: اوصاف قرارداد اختیار معامله 49
بند اول: لازم 50
بند دوم: منجز 52
بندسوم: معاوضی 54
بند چهارم: عهدی 56
بند پنجم: فوری 57
بند ششم: آزاد ارشادی یا تحمیلی (حسب مورد) 58
بند هفتم: قطعی 59
بند هشتم: رضایی یا تشریفاتی (حسب مورد) 60
بند نهم: مغابنی 60
گفتار دوم: ارکان قرارداد اختیار معامله 61
بند اول: اختیار 61
بند دوم: حق شرط 61
بندسوم: دارایی تضمین شده 62
بندچهارم: قیمت توافقی یا قیمت اعمال 62
بند پنجم: سر رسید یا تاریخ انقضاء 63
گفتار سوم: مزایا و معایب قرارداد اختیار معامله 64
بند اول : مزایای قرارداد اختیار معامله 64
الف: مدیریت خطر 64
ب: انعطاف پذیری 65
ج: معطل نکردن سرمایه 65
د: افزایش کارایی بازار 65
ه: نتایج عملیاتی 66
بند دوم : معایب قرارداد اختیار معامله 66
الف: پیچیدگی و دشواری 66
ب: توسعه اقتصاد کاغذی 67
گفتار چهارم: اقسام قراردادهای اختیار معامله 67
بند اول: به اعتبار نوع حق مورد انتقال 68
الف: قرارداد اختیار خرید 68
ب: قرارداد اختیار فروش 68
بند دوم: به اعتبار ارزش قرارداد 70
الف: اختیار معامله با ارزش 70
ب: اختیار معامله به ارزش 71
ج: اختیار معامله بی ارزش 71
بندسوم: به اعتبار سر رسید 71
بند چهارم: به اعتبار نوع عرضه در بازار 72
الف: بازار اولیه اختیار معامله 73
ب: بازار ثانویه 73
بند پنجم: به اعتبار نوع بازار 74
بند ششم: به اعتبار مال موضوع قرارداد نهایی (دارایی پایه) 74
الف: قرارداد اختیار معامله سهام 75
ب: اختیار معامله شاخص سهام 75
ج: اختیار معامله قراردادهای آتی 76
د: اختیار معامله ارز 78
فصل دوم
نهادهای مشابه قرارداد اختیار معامله و مقایسه آن با انواع ابزارهای مشتقه مالی
مبحث اول: نهادهای مشابه قرارداد اختیار معامله 82
گفتار اول: نهادهای موجود در حقوق تجارت 83
بنداول: حق تقدم 83
بنددوم: اوراق قرضه قابل تبدیل 85
بند سوم: اوراق مشارکت 86
گفتار دوم: نهادهای موجود در حقوق مدنی 87
بند اول: قرارداد موجد حق سرقفلی 87
بند دوم: قرارداد تعهد یک جانبه به فروش یا خرید 89
بند سوم: قرارداد اجاره به شرط تملیک 91
بندچهارم: قرارداد تعهد به حفظ ایجاب 92
مبحث دوم: شناخت قراردادهای آتی و مقایسه آن با قرارداد اختیار معامله 94
گفتار اول: تعریف ، تاریخچه و خصوصیات قرارداد های آتی 96
بند اول: تعریف 96
الف: تعریف لغوی 97
ب: تعریف اصطلاحی 98
بند دوم: اصطلاحات رایج در خصوص قراردادهای آتی 98
بند سوم: کاربرد قراردادهای آتی 99
گفتار دوم: تاریخچه و انواع قراردادهای آتی 100
بند اول: تاریخچه قراردادهای آتی در جهان 101
بند دوم: تاریخچه قراردادهای اتی در ایران 101
بند سوم: انواع قراردادهای آتی 102
الف: قرارداد آتی ارز 102
ب: قراردادهای آتی شاخص سهام 103
ج: قرارداد آتی سهام 103
د: قرارداد آتی نرخ بهره 104
گفتار سوم: ماهیت قراردادهای آتی و شاخص سهام 104
بند اول: ماهیت حقوقی قراردادهای آتی خاص 105
الف: قراردادهای آتی مصداق بیع نسیه به نسیه 105
ب: قراردادهای آتی مصداق بیع العربون ( بیعانه) 106
ج: قرارداد آتی مصداق التزام برای معامله ای در آینده 106
بند دوم: ماهیت حقوقی قراردادهای آتی 107
الف: بیع نسیه به نسیه مصداق ماهیت قراردادهای آتی 107
ب: بیع العربون و قرارداد آتی 107
ج: تصحیح قرارداد آتی از راه عقد صلح 108
بند سوم: ماهیت حقوقی قراردادهای آتی شاخص سهام 108
گفتار چهارم: مقایسه قرارداد های آتی و قرارداد اختیار معامله 109
بند اول: مقایسه قرارداد آتی خاص و آتی 109
بند دوم: مقایسه قراردادهای آتی و اختیار معامله 110
مبحث سوم: قراردادهای معاوضه و مقایسه آن با قراردادهای آتی 112
گفتار اول: تعریف ، تاریخچه و انواع قراردادهای معاوضه 113
بند اول: تعریف لغوی قرارداد معاوضه 114
بند دوم: تعریف اصطلاحی قرارداد معاوضه 114
بند سوم: تاریخچه پیدایش قراردادهای معاوضه 115
بند چهارم: کاربرد قراردادهای معاوضه 116
بند پنجم: اجزای تشکیل دهنده قراردادهای سوآپ و انواع آن 116
الف: اجزای تشکیل دهنده قراردادهای سوآپ 116
ب: انواع قرارداد های سوآپ 118
گفتار دوم: ماهیت حقوقی قراردادهای سوآپ 120
بند اول: مقایسه تهاتر با سوآپ 121
بند دوم: مقایسه عقد معاوضه درحقوق مدنی با سوآپ در بورس 121
بند سوم: مقایسه جعاله با سوآپ 122
بند چهارم: مقایسه حق العمل کاری و سوآپ 122
گفتار سوم: مقایسه قراردادهای سوآپ با قرارداد آتی و اختیار معامله 123
بند اول: مقایسه قراردادهای سوآپ با قراردادهای آتی 123
بند دوم: مقایسه قراردادهای سوآپ با قرارداد اختیار معامله 124
فصل سوم
شرایط اساسی اعتبار قرارداد اختیار معامله
مبحث اول: شرایط لازم برای اعتبار قرارداد اختیار معامله 127
گفتار اول: قصد و اراده طرفین قرارداد 128
بنداول: شرایط تاثیر قصد 128
الف: شرایط ایجاب و قبول 128
بند دوم: موانع تاثیر قصد 131
الف: موانع قانونی 131
ب: موانع شخصی ( اشتباهات ) 133
گفتار دوم: اهلیت طرفین قرارداد 136
بند اول: اهلیت قانونی 136
بند دوم: اهلیت تصرف ( اختیار تصرف ) 138
الف: ورشکستگان 138
ب: کاگزاران و معامله گران 139
گفتار سوم: موضوع قرارداد اختیار معامله 142
بند اول: ماهیت موضوع قرارداد اختیار معامله 142
الف: تحلیل موضوع قرارداد در بازار اولیه 143
ب: تحلیل موضوع قرارداد در بازار ثانویه 145
بند دوم: شرایط موضوع قرارداد اختیار معامله 146
الف: مالیت داشتن 147
ب: معلوم و معین بودن 148
ج: مشروع بودن 149
د: مقدور بودن 151
ه: مشروعیت جهت قرارداد 152
مبحث دوم: روابط طرفین قرارداد اختیار معامله 153
گفتار اول: روابط طرفین قرارداد اختیار خرید 153
بند اول: قبل از اعمال اختیار خرید و انقضای مهلت قرارداد 153
بند دوم: بعد از اعمال اختیار خرید 154
بند سوم: بعد از انقضای مهلت اختیار 154
گفتار دوم: روابط طرفین اختیار فروش 154
بند اول: روابط طرفین اختیار فروش قبل از اعمال اختیار فروش و انقضای مهلت قرارداد 155
بند دوم: بعد از اعمال اختیار فروش 155
بند سوم: بعد از انقضای مهلت اختیار فروش 155
مبحث سوم: ضمانت اجرای قرارداد اختیار معامله 156
گفتار اول: ضمانت اجرا در بازار بورس 157
بند اول: حساب ودیعه 157
بند دوم: شرکت پایاپای بورس( شرکت تسویه حساب) 159
گفتار دوم: ضمانت اجرا در بازارهای خارج از بورس 161
بند اول: دریافت عین معین 162
بنددوم: دریافت عین کلی 163
بند سوم: معامله معارض با قرارداد اختیار خرید 164
الف: نظریه صحت معامله معارض 165
ب: نظریه عدم نفوذ معامله معرض 166
ج: نظریه بطلان معامله معارض 169
بند چهارم: معامله معارض با قرارداد اختیار فروش 171
مبحث چهارم: خاتمه قرارداد اختیار معامله 171
گفتار اول : ایفاء تعهد از طریق تحویل دارایی پایه 172
گفتار دوم : تبدیل تعهد از طریق تسویه نقدی 174
بند اول: تغییر موضوع قرارداد ازکالا به پول 174
بند دوم: تغییر موضوع دین به پول نقد 175
بند سوم: تبدیل تعهد از طریق تهاتر 175
بندچهارم: تبدیل تعهد عوض اسقاط حق 176
گفتار سوم: تهاتر از طریق معامله معکوس 176
گفتار چهارم: پایان یافتن زمان قرارداد 178
گفتار پنجم: سایر روشهای خاتمه قرارداد اختیار معامله 178
بند اول : وجود شرط فسخ 179
بند دوم: وجود عقد معلق 179
بند سوم: اعسار 179
بند چهارم: تلف مال 179
بندپنجم: فوت 179
فصل چهارم
نتایج و پیشنهادات
مبحث اول: نتایج 181
گفتار اول: نتایج فصل اول 182
گفتار دوم: نتایج فصل دوم 185
بند الف: شرایط اعتبار قرارداد اختیار معامله 185
گفتار سوم: نتایج فصل سوم 186
مبحث دوم: پیشنهادات 188
گفتار اول: پیشنهادات فصل اول 188
گفتار دوم: پیشنهادات فصل دوم 188
گفتار سوم: پیشنهادات فصل سوم 189
فهرست منابع 191