بررسی ماهیت محاربه در فقه مذاهب خمسه

بررسی ماهیت محاربه در فقه مذاهب خمسه

نوع فایل: word

قابل ویرایش 270 صفحه

چکیده:

این پایان نامه بعد از بررسی لغوی و ادبی محاربه و ذکر اجمالی دیدگاه فقها شیعه و سنی به ماهیت محاربه از جنبه های مختلف پرداخته است؛ بر این اساس هر گاه اقدام کسی به محاربه و اعمال زور، سبب ارعاب مردم و سلب امنیت از زندگی و مال و ناموسشان گردد، چنین عملی محاربه و افساد در زمین است و مشمول اطلاق آیه و روایات خواهد بود، چه اینکه غرض اصلی او ارعاب و سلب امنیت مردم باشد و چه اینکه غرض اصلی او مورد دیگری باشد.به طور کلی هر عملی که موجب ارعاب اهالی یک منطقه شود یا به عبارت دیگر هر عملی که بالقوه موجب ارعاب باشد اگر چه که ارعاب به عللی فعلیت نیابد؛ از مصادیق محاربه با خدا و پیامبر و سعی در افساد در زمین است .

 در بررسی موارد مشابه ـ«بغی» و «تروریسم» ـ پنج فرق میان محاربه و بغی بیان شده است واز آن جا که ماهیت جرم محاربه ایجاد اختلال در امنیت عمومی است، پس می تواند بارزترین مصداق آن تروریسم باشد.

در پایان ضمن بررسی محاربه در قوانین موضوعه ایران ، بر این نکته تصریح شده که تعمیم احکام محاربه در قانون مجازات به موارد مختلف عملی غیر اصولی و خلاف موازین شرعی و حقوقی می باشد.

مقدمه:

طرح مسأله

در شریعت , جرایم به محظورات شرعی که خداوند متعال از آنها به وسیله حد یا تعزیر منع کرده است تعریف شده اند . و محظور, عبارت است از انجام فعلی که از آن نهی شده و یا ترک فعلی که به آن امر شده است . پس جرم , انجام عملی است که حرام و دارای مجازات است و یا ترک فعلی است که شرع انور به تحریم و مجازات بر آن تصریح کرده است . جرم در میان پدیده های گوناگون اجتماعی نیز رفتاری مورد انزجار و نفرت جامعه است , که با توجه به شدت و ضعف آن , مستلزم عقوبت می گردد . با پیروزی و به ثمر رسیدن انقلاب اسلامی به رهبری حضرت امام خمینی)ره)،یکی از برنامه های دولت اسلامی پس از استقرار نظام اسلامی وضع قوانین کیفری مبتنی بر احکام شرع مقدس و لغو مقررات مغایر بود.طلیعه این تحول پیش از تصویب مقررات جدید با اجرای مجازاتهای اسلامی که به موجب احکام دادگاههای انقلاب اسلامی در همان روزهای نخستین پیروزی انقلاب نمایان گردید سپس با تصویب مقررات جزایی اسلامی تقسیم بندی جرایم از خلاف , جنحه وجنایت به حدود و قصاص و تعزیرات تغییر یافت . در بخش حدود , محاربه به عنوان جرمی مستقل وارد حقوق موضوعه ایران گردید پدیده مجرمانه محاربه , یکی از عناوین حقوق جزای اسلامی می باشد. این مبحث در باب حدود , بین فقهای شیعه و سنی مشهور است . در آن باب , مجازاتهای شدید از سوی شارع مقدس بیانگر اهمیتی است که شارع , برای صیانت مردم , تامین امنیت و آسایش جامعه قائل است . به علت جدید التاسیس بودن این موضوع ومباحثی که پیرامون ماهیت و نحوه اجرای آن در فقه امامیه و اهل تسنن و مصادیق آن در عصر حاضر و نیز بررسی وجوح تشابه و تفاوت این جرم با جرائم دیگر از قبیل بغی و سایر جرایم مخل امنیت داخلی و خارجی مطرح است لذا موضوع پایان نامه را بررسی ماهیت این جرم در فقه مذاهب خمسه انتخاب نمودم .

فهرست مطالب:

چکیده

مقدمه

فصل اول

کلیات

1-1) معنای لغوی محاربه

2-1) محاربه در قرآن کریم

3-1) اصطلاح محاربه از دیدگاه امامیه

4-1) اصطلاح محاربه از دیدگاه اهل سنت

فصل دوم

ماهیت محاربه

1-2) مفاد آیه محاربه

1-1-2) بررسی عنوان محاربه

2-1-2) بررسی عنوان افساد در زمین

1-2-1-2) مراد از افساد در زمین

2-2) جمع میان دو عنوان محارب ومفسد فى الارض

3-2) آیا افساد فی الارض به تنهایی، موضوع برای جواز حکم قتل می باشد

4-2) بررسی روایات خاصه درباره موضوع حد محارب

5-2) بررسى مسائل دخیل در تحقق عنوان محاربه

1-5-2) بکار بردن سلاح

2-5-2) تحقق خارجی ترس و ارعاب

3-5-2) قصد قتل یا سرقت

4-5-2) عمومیت متعلق محاربه

6-2) دیدگاه علمای اهل سنت در باب محارب

7-2) دیدگاه اهل سنت در باب حکم محارب

1-7-2)قائلان به حبس

2-7-2) قائلان به غیر حبس

8-2) محارب در متون حدیثی مذاهب اربعه

9-2) آراء برخی از مذاهب در خصوص اشرار و ترساندن مردم

فصل سوم

بررسی جرم محاربه با موارد مشابه

1-3) محاربه و بغی

1-1-3) معنای لغوی بغی

2-1-3) معنای اصطلاحی بغی

3-1-3) ‏بررسی مفهوم محاربه و بغی (جرم سیاسی)

4-1-3) نظریات مختلف در مورد بغی ( جرم سیاسی )

5-1-3) آیا باغی کسی است که برامام معصوم خروج نماید

6-1-3) ‏شرایط جنگ با بغات یا مجرمین سیاسی

7-1-3) ‏رفتار با اسیران و مجروحین جنگی بغات

8-1-3) تعریف جرم سیاسی از نظر حقوقدانان و مقایسه آن با بغی

9-1-3) ‏مزایای مجرمین سیاسی

10-1-3) مقایسه بین محارب و باغی

2-3) محاربه و تروریسم

1-2-3) مفهوم تروریسم

2-2-3) تعاریف گسترده تروریسم

3-2-3) تعریف محدود تروریسم

4-2-3) تعریف تروریسم از نظر دیدگاه هدف و عامل

1-4-2-3) انواع تروریسم از نظر هدف

2-4-2-3) انواع تروریسم از نظر عامل

5-2-3) تعریف حقوقی تروریسم

6-2-3) مقایسه تروریسم و محارب

فصل چهارم

محاربه در قوانین موضوعه ایران

4-1-1 ) رکن قانونی

4-1-2 ) رکن مادی

4-1-3 ) عنصر معنوی

4-2 ) ارزیابی انتقادی عملکرد قانونگذار در توسعه مفهوم محاربه

4-2-1)نقد و ارزیابی کلّی

4-3)زمینه و انگیزه تعمیم احکام محاربه به برخی از جرایم

4-4) ایرادات ناظر به تعمیم حکم محاربه به برخی از جرائم

4-4-1) از نظر شرع

2-4-4) دیدگاه حقوقی عرفی

5-4) بررسی موردی جرایم در حکم محاربه

1-5-4) جرایم در حکم محاربه در قانون مجازات اسلامی

6-4) بر هم زدن امنیت و ایجاد رعب و وحشت از طریق سرقت مسلحانه و قطع الطریق

7-4) قیام مسلحانه علیه حکومت اسلامی

8-4) براندازی حکومت اسلامی

9-4 ) نامزد تصدی یکی از پستهای حساس حکومت کودتا

10-4) تشکیل یا اداره دسته یا جمعیت غیر قانونی

11-4 ) تحریک نیروهای خودی به تمرد یا تسلیم

12-4) همکاری با دولتهای خارجی متخاصم

13-4) سوء قصد به جان رهبر یا یکی از رؤسای قوای سه گانه و مراجع بزرگ تقلید

14-4) جعل اسکناس و اسناد بانکی به قصد اخلال در نظام کشور

15-4) اجتماع و تبانی بر ضد امنیت داخلی یا خارجی کشور

16-4) تظاهر، قدرت نمایی و اقدام علیه آسایش عمومی بوسیله اسلحه

17-4 ) راهزنی در راهها و شوارع

18-4) سرقت مسلحانه در شب

19-4) آتش زدن اموال به قصد مقابله با حکومت اسلامی

20-4 ) نهب، غارت و اتلاف اموال با قهر و غلبه

منابع