تحلیل حقوقی امضاء الکترونیک اهلیت و احراز هویت در قراردادهای تجارت الکترونی
نوع فایل: word (قابل ویرایش)
تعداد صفحات : 110 صفحه
در گذشته استفاده از شیوه اسناد کاغذ در معاملات تجاری، شیوه ای مرسوم بوده است . استفاده از این شیوه در اذهان حقوقدانان، پدیده ای ضروری محسوب می شد و علت آن هم اعتبار دلیل اثباتی آن بوده است، اما تجارت الکترونیک این مبنا را تغییر داده و مبنای کاغذ را به مبنای داده الکترونیک مبدل کرده است . به عبارت دیگر هر جا سخن از اسناد کتبی می شود، در تجارت الکترونیک اسناد الکترونیکی به صورت داده پیام، جایگزین اسناد کاغذی می شود . همان گونه که یک سند کتبی بدون امضا شخص قابلیت استناد ندارد، در تجارت الکترونیک هم اطلاعات با به امضای شخص برسد. با وجود این در تجارت الکترونیک، امضای متداول عرفی نمی تواند مورد استفاده قرار بگیرد، بلکه به عنوان جایگزین آن ، امضای الکترونیکی به عنوان یک جریان فنی به عرصه ظهور رسیده است . چنین تغییر رویکردی در این زمینه سبب شده است متخصصان حوزه جرم شناسی نیز قبل از رسمی شدن امضای الکترونیکی، در کشور، اقدامات لازم را قبل از هر گونه تخلفی اجرایی نماید. امضای الکترونیکی به هر نوع عامل شناسایی الکترونیکی گفته می شود که به وسیله رایانه تولید شده و برای تضمین امنیت و ایجاد اعتبار در اسناد، قراردادها و داده های الکترونیکی پیش بینی شده است . نوشته های الکترونیکی مسائل حقوقی جدید را مطرح می کنند که مهم ترین آنها اثبات این گونه داد و ستدها، درستی محتوای ذخیره شده و تعیین هویت طرفین مبادله است، به عبارت دیگر مهم ترین بخش قراردادهای الکترونیک، امضای الکترونیک، بررسی صحت و ارسال امن آن در شبکه است. برای جلوگیری از انکار امضاها، سازمان هایی به نام مراجع گواهی امضا به وجود آمده اند که وظیفه تأیید و تصدیق هویت فرد صاحب امضا را بر عهده دارند و از این را داد و ستد الکترونیکی، با امضای الکترونیکی تأیید شده دارای وجهه قانونی می شود . هویت و اعتبار این مراجع توسط یک مؤسسه قانونی دولتی مورد تأیید قرار می گیرد .
از مزایای امضای الکترونیک نسبت به امضای دستی می توان ایمنی بیشتر، استناد پذیری دقیق تر ، غیر قابل انکار بودن، سرعت و دقت رازداری را نام برد .
تفاوت های قانونی موجود در الزامات امضای مکتوب در سیاست های ملی و بین المللی با ظهور فناوری اطلاعات و ارتباطات نمود بیشتری پیدا می کند . مبادلات افراد در سطح بین الملی در محیط مجازی باعث میشود که الزامات قانونی امضای الکترونیکی از سطح ملی فراتر رفته و رنگ و بویی جهانی به خود می گیرد، به طوری که اگر هر کشوری بنام نظام حقوقی خود، برداشت هایی در مورد چگونگی صحت نوشته الکترونیکی و چگونگی شکل گیری امضای الکترونیکی داشته باشد، این امر باعث افزایش اختلاف و تنش های تجاری و بین المللی می شود. لذا با توجه به اهمیت بحث، ضروری است که تمام کشورها از روند استاندارد سازی امضا به شکلی واحد استفاده کنند، بنابراین قانونگذار باید مفاهیم ملی امضاهای مکتوب را با توجه به مفاهیم و نقش بین المللی از یک امضای الکترونیکی در دنیای مجازی جهانی، تغییر شکل دهد
کلید واژه : امضاء – الکترونیک – اهلیت و احراز – هویت
فهرست مطالب
چکیده 1
مقدمه
مبحث اول: تعاریف و مفاهیم 6
گفتار اول: تعریف امضا 6
الف: تاریخچه امضاء 6
ب: تعریف امضا در حقوق ایران 7
پ: معنی لغوی 9
ت: عناصر امضا 9
ث: نقد تعاریف دیگر از امضا 10
گفتار دوم: تعریف امضای دیجیتال 11
الف: ترسیم یا انضمام یک رسم 11
ب: رسانه 11
گفتار اول: تعریف اهلیت 13
الف: اهلیت در حقوق ایران 13
۱- اهلیت به معنای عام؛ 13
۲- اهلیت به معنای خاص؛ 13
ب: اهلیت در حقوق بین الملل 14
پ: بررسی تطبیقی اهلیت در حقوق برخی از کشورها 15
مبحث سوم: احراز هویت 16
گفتار اول: تعریف احراز هویت 16
الف: نحوه ی احراز هویت اشخاص حقیقی 16
ب:احراز هویت اشخاص حقوقی: 19
گفتار دوم:احراز هویت در دنیای مجازی 19
مبحث چهارم: تجارت الکترونیک در تجارت بین الملل 20
گفتار اول: تجارت الکترونیک 20
الف: تعریف تجارت الکترونیکی 20
ب: تاریخچه تجارت الکترونیک 20
مبحث اول: شرایط اهلیت در قانون مدنی 23
گفتار اول‌ـ شروط‌اهلیت 23
الف‌ـ تعریف بلوغ 23
ب‌ـ تعریف صغیر و انواع آن 24
ج‌ـ تعریف تمیز و آثار حقوقی آن 25
گفتار دوم ـ دامنه عدم اهلیت صغیر و آثار حقوقی آن 26
مبحث دوم:اهلیت در حقوق خصوصی ایران 26
گفتار اول: دارا بودن اهلیت تمتع جهت اجرای حقوق 27
گفتار دوم: قوانین حاکم بر اهلیت در حقوق بین الملل خصوصی 27
گفتارسوم: موارد استثناء شده اهلیت از قانون ملی 28
الف ـ اهلیت برای تبدیل تابعیت: 28
ب ـ اهلیت انجام معامله و اعمال حقوقی مطابق ماده ۹۶۲ ق. م: 29
گفتارچهارم :اشتراک و افتراق ماده ۱۱عهدنامه و ماده ۹۶۲ قانون مدنی 31
الف: طرف قرارداد از عدم اهلیت وی آگاه باشد، 31
ب:طرف دیگر قرارداد بر اثر غفلت یا سهل انگاری خود 31
مبحث سوم :احراز هویت 33
گفتار اول: تعریف احراز هویت مجازی 33
الف : چیزی که شما می دانید 34
ب : چیزی که شما داریدچیزی که شما دارید: 34
پ : چیزی که شما هستید 35
گفتار دوم: تاریخچه 35
مبحث اول: جایگاه امضای دیجیتال به شیوه الکترونیکی 38
گفتار اول: مفهوم امضای دیجیتالی 38
الف: مفهوم ثبت الکترونیکی 40
ب: جایگاه امضا در نظام سنتی ثبت اسناد 41
گفتار دوم:مزایای امضای الکترونیکی 42
الف: تضمین تمامیت داده پیام 42
ب:امکان استناد پذیری 43
پ:دارا بودن مهر- زمان 43
ت:سرعت و دقت 43
ث:رازداری و محرمانگی 44
گفتارسوم: امضای الکترونیکی مطمئن 44
الف :مرجع گواهی امضای الکترونیکی 45
ب:ویژگی های مرجع گواهی امضای الکترونیکی 45
پ:قابلیت استناد امضای الکترونیکی از منظر حقوقی 45
مبحث دوم: مطالعه تطبیقی جایگاه امضای الکترونیکی 46
گفتار اول:اسناد و مقررات بین‌المللی 46
الف: حقوق آمریکا 48
ب: حقوق کانادا 49
پ: حقوق فرانسه 50
ت: حقوق ایران 51
مبحث سوم: تجارت الکترونیک 52
گفتار اول: ماهیت مسائل و قلمرو تجارت الکترونیک 52
الف: انعقاد قرارداد 53
ب: اعتبار اسنادی آنچه موجب اعتبار قرارداد یا هر سند دیگر می شود. 55
پ: اعتبار اسناد تجاری 58
گفتار دوم: قراردادهای تجاری الکترونیکی و ارتباط آن با قراردادهای بین المللی 59
الف: تحلیل قرارداد الکترونیکی از منظر فقه 59
ب: قرارداد تجاری الکترونیکی 60
پ: ارتباط بین قرارداد تجاری الکترونیکی و قرارداد بین المللی 67
نتیجه گیری: 71
منابع و مأخذ: 73
کتب فارسی 73
کتب خارجی 74
فهرست ضمائم: 76
الف: متن کامل قانون تجارت الکترونیک 76
ب: آیین‌نامه اجرایی ماده (۳۲) قانون تجارت الکترونیکی ـ مصوب ۱۳۸۲ ـ 90
