جایگاه زن در دوره پیش از اسلام ومقایسه آن با دوره اسلامی

پایان نامه بررسی جایگاه زن در دوره پیش از اسلام ومقایسه آن با دوره اسلامی
نوع فایل: Word و قابل ویرایش
تعداد صفحات : 127 صفحه

چکیده
تا کنون درباره جایگاه زنان تألیفات زیادی نگارش شده و بحثهای پی در پی و مستمر، چه درباره زنان شرقی و چه درباره زنان غربی صورت پذیرفته است. از امام علی(ع) هم در این باره سخنان بسیاری به ما رسیده است، که مواردی از سخنان ایشان به همّت سید رضی (ره)، در نهج البلاغه جمع آوری شده است. اکثر شارحان نهج البلاغه معتقدند که، مراد و منظور انتقاد گرایانه حضرت، درباره زنان، تنها عایشه است که جریان جمل را در زمان خلافت علی (ع) راه انداخت و موجب کشته شدن تعداد زیادی از مسلمین گشت. همچنین برخی از شارحان معتقدند که اگر جنگ جمل در زمان فرمانروایی امام علی(ع) رخ نمی داد، ایشان هم با چنین لحن تندی درباره زنان سخن نمی گفتند.
در تحلیلی تاریخی و انتقادی، جایگاه و منزلت زنان، مخصوصاً در گفتمان قرآن، با رویکرد نقد متون و سندیت بخشیدن به متون، ما را متوجه می سازد که اکثر احکامی که مخالفان اسلام و فرهنگ عربی اسلامی در خصوص زن به آن استناد می کنند، در واقع از لحاظ تاریخی جزء قوانین تشریعی قرآن نیستند. به همین دلیل ما برای فهم درست و دقیق موضع اسلام، راجع به حقوق عمومی بشر و حقوق اختصاصی زن، ناگزیریم که بین جایگاه زن، قبل از اسلام و امتیازات جدیدی که اسلام به زن اعطاء کرده، مقایسه ای تاریخی داشته باشیم. بین قبل و بعد از اسلام نقطه مشترکی وجود دارد که مبیّن تلاقی سنت و تجدّد است و این گذرگاه و آستانه ای است که با اتّکاء بر آن، تجدّد شکل می گیرد و نتیجه قبول آن، شناخت بینش مردمی است که مخاطب وحی بودند.
به دلیل اینکه نوع تحقیق حاضر، بنیادی است، روش مناسب برای جمع آوری مطالب آن، روش توصیفی تحلیلی است، که مطالب آن از طریق روشهای عقلانی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و تنظیم گشته است. همچنین از نرم افرارهایی چون مکتبة الشامله, منهج النور، باب العلم و کتابخانه اهل البیت استفاده شده است.
نتایج حاصله از تحقیق حاضر می تواند ما را در شناساندن هرچه بهتر دیدگاه حضرت علی(ع) در باره بانوان کمک رسانده و کمی از مظلومیت به وجود آمده حضرت علی(ع)، – در طول قرنها توسط معاندین و دشمنان و حتی برخی از مسلمین کوته بین- را بکاهد، و همچنین باعث ایجاد
نگرشی بهتر درباره بانوان در جامعه و حتی در محیط خانواده گردد، زیرا برخی از افراد روایاتی جعلی و یا با سند مخدوش را بدون توجه به صحّت و سقم آن، با نام پیامبر (ص) و امام علی(ع) در جامعه گسترش می دهند، که لازم است تلاشی جدّی جهت ترویج آراء صحیح اسلام، پیامبر(ص) و امام علی(ع) در جامعه اسلامی، صورت گیرد. امید است که تلاشهای این حقیر درباره شناساندن چهره واقعی اسلام، پیامبراکرم(ص) و امام علی(ع) در خصوص بانوان، مورد پذیرش حضرت ولی عصر(عج) واقع گردد.
کلید واژه ها: زن، جاهلیت، اسلام، نهج البلاغه، امام علی(ع).


فهرست
مقدمه 1
طرح تحقیق 3
فصل اول 5
جایگاه زنان در دوران پش از اسلام 5
۱-۱-۲ زن جاهلی در نقش دختر 7
۱-۱-۳ زن جاهلی، مطیع بی چون و چرا 8
۱-۱-۴ ارزش شیرمادردر افکار جاهلی 9
۱-۱-۵ زن جاهلی مقهور قدرت جسمانی مرد 10
۱-۱-۶ سرکوب میل جنسی زنان جاهلی 10
۱-۲حق حضانت کودکان 11
۱-۳ افتخار به پسران 11
۱-۴زن در افکار عمومی جاهلیت 11
۱-۵ یادگیری علم توسط دختران جاهلی 12
۱-۶ زن جاهلی و خودآرایی 12
۱-۷ زن جاهلی در مراسم عزاداری 13
۱-۸ اشعار زنان جاهلی در جنگ 14
۱-۹ قانون ازدواج و طلاق 14
۱-۹-۱تأثیر طبقه اجتماعی بر ازدواجهای جاهلی 16
۱-۹-۲ شرایط اساسی ازدواج دختران جاهلی 16
۱-۹-۲-۱ بکارت وکم سن بودن 17
۱-۹-۲-۲ زیبایی چهره 17
۱-۹-۳طلاق در جاهلیت 17
۱-۱۰ انواع ازدواجهای مرسوم در جاهلیت 18
۱-۱۰-۱ نکاح المقت 19
۱-۱۰-۲ نکاح متعه 20
۱-۱۰-۳ نکاح شغار 20
۱-۱۰-۴نکاح ربایشی 20
۱-۱۰-۵ نکاح رهط یا زناشوئی دسته جمعی 21
۱-۱۰-۶نکاح بدل و یا زناشوئی تعویضی 22
نکاح بدل و یا زناشوئی تعویضی 22
۱-۱۰-۷ نکاح الخدن یا زناشوئی دوستانه 22
۱-۱۰-۷ نکاح استبضاع یا زناشویی جهت باردار شدن 22
۱-۱۰-۸ ازدواج سیاسی 23
۱-۱۰-۹ ازدواج سفاح 23
۱-۱۱ غایت و نهایت ازدواجهای عصر جاهلی 24
۱-۱۲تعدد زوجات 25
۱-۱۳ شیوع زنده به گور نمودن در عصرجاهلی 25
۱-۱۴ علل زنده به گور نمودن دختران، توسط اعراب جاهلی 26
۱-۱۴- ۱ قیس بن عاصم، پایه گذار زنده به گور نمودن دختران 26
۱-۱۴-۲ انحطاط اخلاقی در دوره جاهلیت 28
۱-۱۴-۳ نبودن هم کفو برای دختران 29
۱-۱۴-۴ عوامل اقتصادی ( ترس از فقر) 30
۱-۱۴-۵ نهاد اجتماعی اعراب 33
۱-۱۴-۶ ضعف جسمانی زنان 33
۱-۱۵ معاشرت زنان با مردان در دوره جاهلیت 35
۱-۱۶ جایگاه سیاسی زنان در جاهلیت 35
۱-۱۶-۱شهادت زنان در عصر جاهلی 36
۱-۱۷ مشورت دردوره جاهلیت 37
۱-۱۸ زن جاهلی در مراسم حج 37
۱-۱۹ تجارت زنان در عصر جاهلیت 38
۱-۲۰نفقه در دوره جاهلیت 38
۱-۲۱مهریه 38
۱-۲۲ ارث 39
۱-۲۳ زنان ثروتمند 40
نتیجه گیری 40
۲-۱جایگاه زنان در قرآن 45
۲-۱-۱ لزوم معاشرت و برخورد نیکو با زنان درعصر اسلامی 45
۲-۱-۲تساوی زنان و مردان در قرآن 46
۲-۱-۲-۱ تساوی در خلقت نخستین 46
۲-۱-۲-۲ تساوی زنان و مردان در ثواب و عقاب 47
۲-۱-۲-۳تساوی زنان و مردان در مسأله بیعت 50
۲-۱-۳جایگاه زن مسلمان در کانون خانواده 52
۲-۱-۳-۱زنان نعمتند 52
۲-۱-۳-۲مقام مادر در اسلام 52
۲-۱-۳-۳ زن، مایه آرامش است. 53
۲-۱-۴مشورت با زنان در قرآن 54
۲-۱-۵ تقلیل مدت عده وفات در قرآن 55
۲-۱-۶ملغی نمودن زنده به گور نمودن دختران، در قرآن 55
۱-۱-۷قوامیّت مردان بر زنان درقرآن 57
۲-۱-۸تعدّد زوجات در قرآن 58
۲-۱-۹متعه در قرآن 59
۲-۱-۱۰ممنوعیت «نکاح المقت» در قرآن 59
۲-۱-۱۱نهی از زنده به گور نمودن دختران 61
۲-۱-۱۲ نهی از تبرِّج 61
۲-۱-۱۳ امر به معروف و نهی از منکر 62
۲-۱-۱۴امتیازات مالی زنان در قرآن 63
۲- ۱-۱۴-۱ارث 63
۲-۱-۱۴-۲مهریه 66
۲-۱-۱۴-۳نفقه 68
۲-۱-۱۴-۴ نتایج کار زنان 68
۲-۱-۱۵ ایمان زنان همچون ایمان مردان 69
۲-۱-۱۶شرکت زنان در عبادات 70
۲-۱-۱۷آیه تبرج 70
۲-۲زنان در سیره نبوی 72
۲-۲-۱ سیره پیامبر در شخصیت بخشیدن به زنان 72
۲-۲-۲گرامیداشت زنان در سیره نبوی 73
۲-۲-۳صدا زدن دختران با نامشان توسط پیامبر(ص) 74
۲-۲-۴ کمک به اهل منزل در سیره نبوی 74
۲-۲-۵مقام مادر درسیره نبوی 75
۲-۲-۶رضایت دختران در امر ازدواج در سیره نبوی 75
۲-۲-۷محبت به زنان در سیره بانوان 76
۲-۲-۸توجه پیامبر(ص) به تعلیم و تعلم زنان 77
۲-۲-۹ تساوی بودن زنان و مردان در ملاقات با پیامبر 78
۲-۲-۱۰داستان اعرابی 78
۲-۲-۱۱نفقه در سنت پیامبر(ص) 79
۲-۲-۱۲ قانون جار و امان دادن 80
۲-۲-۱۳ مشورت با زنان 80
۲-۲-۱۴شرکت دادن زنان در نماز جماعت 81
۲-۲-۱۵عقد ازدواج درسیره نبوی 81
۲-۲-۱۶تعدد زوجات درسیره نبوی 82
۲-۳زنان درفرمایشات امام علی(ع) 83
۲-۳-۱خصلتهای زنان از نظر حضرت علی (ع) 84
۲-۳-۲بزرگداشت و احترام به زنان در سیره امام علی(ع) 85
۲-۳-۳مشورت با زنان از دیدگاه علی(ع) 86
۲-۳-۴معاشرت زنان با نامحرمان در سیره امام علی(ع) 87
۲-۳-۵ اَلْمَرْأَةَ رَیْحَانَةٌ 88
۲-۳-۶افراط در گرامی داشتن زنان 88
۲-۳-۷حضانت دختران 89
۲-۳-۸ إن النساء همهن زینة الحیاة الدنیا 90
۲-۳-۸المرأةُ عقربٌ 91
۲-۳-۹ غیرت زنان 93
۲-۳-۱۰ ایمان، عقل و شهادت زنان از نظر علی(ع) 93
۲-۳-۱۱ایمان زنان 93
۲-۳-۱۲عقل زنان 96
۲-۳-۱۳حضور عایشه در جمل سبب اصلی سخنان حضرت علی(ع) 97
۲-۳-۱۴اطاعت از زنان 97
۲-۳-۱۵نقش زن در خانواده از نگاه امام علی(ع) 99
۲-۳-۱۶« المرأةُ شَرُّ » 100
۲-۳-۱۷بیعت زنان با امیر المومنین(ع) 102
۲-۳-۱۸ شرطة الخمیس و احیاء حقوق زنان در دوران خلافت علی(ع) 102
۲-۳-۱۹حضرت علی (ع) و دفاع از حقوق زنان 103
۲-۴ نتیجه گیری 105
جمع بندی و نتیجه گیری 107
منابع 110