بررسی جرم ربا در فقه و حقوق موضوعه ایران

کار تحقیقی بررسی جرم ربا در فقه و حقوق موضوعه ایران
نوع فایل: word (قابل ویرایش)
تعداد صفحات : 33 صفحه

چکیده
هدف این مقاله بررسی و تبیین مسئله ربا در فقه به همراه بررسی جایگاه و نحوة برخورد با این پدیدة مهلک اجتماعی در حقوق موضوعه ایران می‌باشد. به همین منظور ضمن تعریف و معرفی انواع ربا، به بررسی جنبه‌های مختلف لغوی و اصطلاحی ربا پرداخته شده است. همچنین موضوع ربا از دیدگاه اسلام و قرآن، سنت رسول اکرم (ص)، فقها و مفسرین نیز مورد بررسی قرار گرفته است. در ادامه نیز جایگاه ربا در حقوق موضوعه ایران بعد از انقلاب، در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و همچنین قانون عملیات بانکی بدون ربا و قانون مجازات اسلامی نیز بررسی شده است. البته روند بحث از مطالب تا حدی که در وسع مقاله است محل بحث قرار گرفته حال آنکه اطاله بحث خود محتاج کتابی مفصل است.
کلیدواژه‌ها: ربا، اسلام، قوانین موضوعه، حرمت، قرآن، سنت، اجماع فقها.جزا ، قانون مجازات ، مجازات

فهرست مطالب
چکیده أ‌
مقدمه 1
فصل اول : کلیات 1
۱-۱- بیان مساله 1
۱-۲- اهمیت و ضرورت تحقیق 2
۱-۳- اهداف تحقیق 2
۱-۴- فرضیات تحقیق 2
۱-۵- پیشینیه تحقیق 2
۱-۶- روش تحقیق 3
۱-۷- تعاریف،متغیرها و اصطلاحات 3
فصل دوم : بررسی جرم ربا در فقه و حقوق موضوعه ایران 4
۲-۱- تعاریف ربا در لغت و اصطلاح 4
۲-۱-۱- ربا از نظر لغوی 4
۲-۱-۲- ربا در اصلاح 5
۲-۲- حکم ربا در اسلام 6
۲-۲-۱- ربا در قرآن 6
۲-۲-۲- ربا از نظر سنت رسول اکرم (ص) 6
۲-۲-۳- ربا از دیدگاه اجماع 7
۲-۳- جایگاه راه‌های تخلص از ربا در اندیشه امام خمینی(ره) 7
۲-۴-فلسفة تحریم ربا از دیدگاه فقها و مفسران 7
۲-۵-جایگاه ربا در حقوق موضوعه پس از انقلاب اسلامی 8
۲-۵-۱- قانون اساسی 8
۲-۵-۲- قانون عملیات بانکی بدون ربا (بهره) مصوب سال ۶۲ 8
۲-۵-۳- قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۷۵ 9
۲-۶- اقسام ربا 9
۲-۶-۱- ربای معاملی 9
۲-۶-۲- ربای قرضی 10
۲-۷- ارکان تشکیل دهنده جرم ربا 10
۲-۷-۱- رکن قانونی 11
2-7-2- رکن مادی 11
۲-۸- عنصر مادی بزه ربا 12
۲-۸-۱-توافق یا تراضی طرفین 13
۲-۸-۲-شرط مازاد (اضافه) 13
۲-۸-۳- قبض و اقباض مازاد (اضافه) 13
۲-۹- موضوع جرم ربا 14
۲-۱۰- مرتکب جرم ربا 14
۲-۱۱- علل موجهه جرم 15
۲-۱۱-۱- اجازه یا حکم قانون 15
۲-۱۱-۲- اضطرار 15
۲-۱۱-۲-۱- شرایط تحقق اضطرار در جرم ربا: 15
۲-۱۳- جزای نقدی 16
۲-۱۴- ربا در حقوق جزای ایران و اصل ۴۹ قانون اساسی 16
۲-۱۵- دادگاه صالح به رسیدگی به جرم ربا 17
۲-۱۶- موارد استثنایی در جرم ربا 17
۲-۱۷- فرار از ربا (حیله های ربا) 18
۲-۱۷-۱- حکم حیله های ربا 18
۲-۱۷-۲- احکام و کیفر رباخواری 18
۲-۱۸- ادله حرمت ربا در اسلام 19
۲-۲۰- آراء و نظرات مشورتی در خصوص جرم ربا 23
نتیجه گیری 28
منابع و ماخذ 30